FONOHOLIZM, CZYLI JAK TO JEST Z TYM TELEFONEM …
Fonoholizm to nic innego, jak uzależnienie od telefonu komórkowego (smartfona). Jest to nałóg należący do uzależnień behawioralnych. Niektórzy są zdania, że fonoholizm można śmiało zaliczyć do grona chorób cywilizacyjnych. W ostatnim czasie fonoholizm stał się ogromnym, wciąż rosnącym problemem. Na uzależnienie od telefonu są narażone dzieci i osoby dorosłe w różnym wieku. Wszystko dlatego, że dzisiejsze telefony komórkowe są wyposażone w wiele dodatkowych funkcji, a nie tylko możliwość wykonywania połączeń. Dostęp do internetu, aparat fotograficzny, gry i różnego rodzaju aplikacje, mogą się okazać istnym pochłaniaczem czasu.
A więc kim jest fonoholik? – krótka charakterystyka
- Zdecydowanie przywiązuje ogromną wagę do posiadanego nowego modelu telefonu komórkowego.
- Nigdy nie odkłada go nawet na chwile (nawet kiedy śpi ma go blisko siebie).
- Telefon służy mu do codziennego kontaktu z innymi, często komunikuje się̨ tylko i wyłącznie za jego pośrednictwem.
- Odczuwa wysoki niepokój, lek, wpada w panikę̨, gdy ma do dyspozycji nienaładowany telefon.
- Telefon jest niezbędny do ciągłego i nieustającego kontrolowania innych, szczególnie obiektów uczuć.
- Odczuwa ciągłą potrzebę kontaktowania się z innymi za pomocą telefonu.
- Potrafi swoje zachowanie usprawiedliwić np. względami bezpieczeństwa.
- Często są to osoby cierpiące na fobię społeczną, bądź obawiające się samotności.
Rodzaje uzależnień od telefonu komórkowego
Uzależnienia od SMS-ów
- Są to osoby, dla których dzień bez wiadomości tekstowej jest dniem straconym.
- Potrafią pisać i wysyłać smsy z zamkniętymi oczami.
- Czynność tą wykonują tak nałogowo, że potrafią wysyłać wiadomości do osób znajdujących się obok.
Uzależnieni od nowych modeli telefonów
- Osoby te wydają mnóstwo pieniędzy na udoskonalanie swoich aparatów lub nabywanie innych. Bezustannie śledzą nowości pojawiające się na rynku. Często zdarza się, że nie korzystają z funkcji jakie posiadają w telefonie.
- Do tej grupy zaliczyć tez należy tzw. „komórkowych ekshibicjonistów”. Oni zdecydowanie po nabyciu nowego modelu chwalą się nim, eksponując go. Ostentacyjnie, głośno słuchają muzyki np. w autobusach, na przystankach. Bardzo ważna rolę dla nich odgrywają wszelkie dodatkowe funkcje, aplikacje w telefonie.
Gracze
- To osoby, którym zdecydowanie zależy na rozrywce w telefonie tzn. grach.
- Często wykupują, ściągają gry na telefon i to zajmuje im mnóstwo czasu. Aparat telefoniczny wówczas staje się̨ przenośną konsola do gry. Szczególnie mowa tu o osobach uzależnionych również od gier komputerowych.
SWT – Syndrom Wyłączonego Telefonu
- Osoby te czują lęk i niepokój podczas gdy miałyby choć na chwilę wyłączony telefon, np. w samolocie.
- By zapobiec rozładowaniu telefonu noszą zawsze przy sobie ładowarkę lub zapasową baterię.
Objawy uzależnienia od telefonu
Jak rozpoznać uzależnienie od telefonu? Jakie objawy świadczą o fonoholizmie? Jeśli podejrzewamy wystąpienie uzależnienia od telefonu u kogoś bliskiego, warto zwrócić uwagę na pewne zachowania, które stanowią objawy uzależnienia od telefonu.
- noszenie telefonu cały czas przy sobie
- pojawienie się złości, a nawet agresji u osoby, która jest zmuszona rozstać się z telefonem
- zastąpienie realnych kontaktów z innymi, komunikowaniem się z nimi za pomocą telefonu, unikanie wręcz kontaktów z innymi ludźmi
- automatyczne sięganie po telefon, bez konkretnego powodu
- częste komunikowanie się z innymi za pomocą mediów społecznościowych nawet w mało istotnych sprawach
- odczuwanie silnego dyskomfortu, lęku i frustracji, czasem nawet pojawienie się ataków paniki w przypadku rozładowania telefonu i niemożności jego szybkiego naładowania
- częste nerwowe sprawdzanie telefonu
- omamy słuchowe – osobie uzależnionej często wydaje się, że słyszała dzwonek swojego telefonu
- niemożność powstrzymania się od korzystania z telefonu w celu dokonania przeglądu portali społecznościowych, portali informacyjnych
- utrudniony kontakt w relacjach rodzinnych. Bliscy są zaniedbywani z powodu nadmiernego poświęcania czasu nałogowi
- brak kontroli nad upływającym czasem
Uzależnienie od telefonu jest bardzo realnym zagrożeniem, które może prowadzić do wielu negatywnych konsekwencji. Nadmierne korzystanie z telefon tylko pozornie jest nieszkodliwe. Szczególnie niebezpiecznym jest fakt, że osoba uzależniona kompletnie nie zdaje sobie sprawy z pojawienia się nałogu.
Przyczyny uzależnienia od telefonu komórkowego
Przyczyn prowadzących do pojawienia się uzależnienia od telefonu komórkowego wśród dzieci i dorosłych może być naprawdę wiele. Wśród nich znajdziemy:
- lęk przed samotnością
- problemy w nawiązywaniu relacji z innymi
- nieśmiałość
- problemy w gospodarowaniu własnym czasem
- chęć zaimponowania rówieśnikom
- złe wzorce (rodzice uzależnieni od smartfona)
- potrzeba akceptacji
- powszechność korzystania z telefonu, co daje pozory braku jakiegokolwiek niebezpieczeństwa
- brak hobby i zainteresowań
Skutki uzależnienia od telefonu komórkowego
Skutki fonoholizmu są groźne zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. Niewłaściwe, nadmierne korzystanie z telefonu komórkowego może przyczynić się również do pogorszenia kontaktów z rodziną i przyjaciółmi.
Skutki fonoholizmu:
- odczuwanie psychicznego przymusu ciągłego używania telefonu i sprawdzania nowych powiadomień
- pojawienie się szeregu nieprzyjemnych uczuć i emocji: niepokoju, rozdrażnienia, ataków paniki, złości, agresji w wypadku rozładowania telefonu lub braku łączności z internetem
- niezadowolenie i wrogość powodowana koniecznością zaprzestania korzystania z telefonu
- uzależnienie odczuwania poczucia bezpieczeństwa z posiadaniem naładowanego telefonu z dostępem do internetu
- nadużywanie korzystania z telefonu mimo zmęczenia, niewyspania, zaniedbywania innych obowiązków
- wycofanie się z kontaktów społecznych w rzeczywistym świecie, zastąpienie ich wirtualną formą
- zaniedbywanie obowiązków domowych, zawodowych
- zaniedbywanie rodziny, pojawienie się konfliktów domowych
- rezygnacja z aktywności fizycznej oraz hobby na rzecz korzystania z telefonu
- rozproszenie, problemy z koncentracją
- przejawianie tendencji do izolowania się
- przeciążenie informacyjne, skutkujące przeciążeniem organizmu
Jak pokonać uzależnienie od telefonu?
Stopniowo ! Walka z uzależnieniem polega na podjęciu długotrwałych działań. Nałóg nie pojawił się z dnia na dzień, i nie zniknie też od razu. Wypracowanie zdrowych nawyków, które zastąpią złe, wymaga czasu, cierpliwości i zaangażowania. Właśnie dlatego pierwszym i najważniejszym krokiem jest uzmysłowienie osobie uzależnionej, że ma problem, z którym powinna walczyć. Ogromną rolę odgrywa w tym wypadku szczera rozmowa. Osoba, uzależniona od telefonu stopniowo traci zainteresowanie różnymi hobby oraz aktywnością fizyczną. Warto wyrwać osobę tkwiącą w wirtualnym świecie smartfona, organizując aktywne spędzanie czasu najlepiej na świeżym powietrzu. Jeśli problem fonoholizmu dotyczy dzieci lub młodzieży, można ustalić normy czasowe, dotyczące korzystania z telefonu. Tego rodzaju zasady sprawią, że młody człowiek nie będzie zatracał się bez końca w wirtualnym świecie. Rodzice powinni podejmować starania mające na celu zainteresowanie dziecka hobby niezwiązanym z elektronicznym światem, oraz aktywnością fizyczną.
Co robić w wypadku, gdy powyższe rady nie okazały cię skuteczne? Jeśli objawy uzależnienia od telefonu komórkowego dalej się utrzymują, warto rozważyć opcję skorzystania z pomocy specjalisty. Bierna postawa wobec uzależnienia może prowadzić do jego pogłębienia się. Osobie cierpiącej z powodu fonoholizmu pomocy udzieli psychoterapeuta. Pomoc specjalisty okazuje się niezbędna zwłaszcza wtedy, gdy początki rozwijającego się uzależnienia zostaną niezauważone. W przypadku fonoholizmu jest to bardzo częste zjawisko, przede wszystkim ze względu na brak wyraźnej granicy pomiędzy zwyczajnym korzystaniem z telefonu, a uzależnieniem. Psychoterapeuta pomoże ustalić przyczynę, która doprowadziła do rozwinięcia się uzależnienia oraz pomoże pokonać trudności i dokonać niezbędnych w życiu pacjenta zmian.
Fonoholizm – jak się ustrzec?
Czy można obronić się przed uzależnieniem od telefonu, podczas gdy każdego dnia jesteśmy niemal zmuszeni do korzystania z niego? Jest kilka cennych rad, które pozwolą nam korzystać z telefonu komórkowego w zdrowy sposób. Przede wszystkim warto nałożyć sobie pewnego rodzaju ograniczenia, związane z korzystaniem ze smartfona. Jeśli samokontrola okazuje się problematyczna, można skorzystać z aplikacji monitorujących czas spędzania przed ekranem telefonu. Mądrym posunięciem będzie wprowadzenie zasad, według których cała rodzina nie korzysta z telefonu podczas spożywania posiłków, spędzania czasu w grodzie rodziny oraz tuż przed zaśnięciem. Tego rodzaju zasady powinny być wprowadzone przede wszystkim do życia młodych osób, które przejawiają większe tendencje do popadnięcia w nałóg. Ryzyko uzależnienia się od telefonu z pewnością będzie mniejsze, gdy w odpowiedzialny sposób będziemy korzystać z tego urządzenia. Fonoholizm to niebezpieczne i podstępne uzależnienie, z którym może spotkać się każdy z nas
Zachęcamy do zapoznania się z poniższymi filmami
Źródło:
Uzależnienia Behawioralne – wiadomości i poradnia uzależnień
https://www.materialy-profilaktyczne.pl/
https://portal.librus.pl/
Opracowały:
Anita Dudała, Monika Stępień